بستری برای ساخت برنامه‌های کامپیوتری غیرمتمرکز بدون خطر توقف یا دستکاری، تراکنش‌های فوق‌ سریع و ارزان، رقیب اتریوم، شبکه‌ای با هزاران بلاک چین و ارز دیجیتالی که در رتبه‌های بالای بازار قرار گرفته است و سرمایه‌گذاران زیادی منتظر جهش نجومی آن هستند؛ همه این عناوین مربوط به پولکادات (Polkadot) هستند.

پولکادات نسل جدید پروتکل‌های بلاک چین است. این پروژه سعی دارد شبکه‌ای واحد از بلاک چین‌های هدفمند و یکپارچه ایجاد کرده و از این طریق بر مشکلات مقیاس‌پذیری (کندی و پرهزینه‌بودن تراکنش‌ها) و تعامل‌پذیری در فضای ارزهای دیجیتال غلبه ‎کند. به‌بیان ساده‌تر، اگر بلاک چین‌های مختلف را راه‌حلی برای مشکلات دنیای واقعی بدانیم، می‌توان شبکه پولکادات را راه‌حلی برای مشکلات خود بلاک چین‌ها دانست.

اگرچه به‌گفته تیم توسعه‌دهنده، پولکادات رویای «چاقوی سوئیسی بودن» یا رویای «یک بلاک چین برای همه امور» را در سر نمی‌پروراند، اما شبکه‌ای از بلاک چین‌های هماهنگ را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که به‌راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

اگر هنوز متوجه ارزش بالقوه چنین پلتفرمی نشده‌اید، کافی است آینده‌‎ای نه‌چندان دور را تصور کنید. فرض کنید طوفان سهمگینی به ‌راه افتاده و در این بین به خودروی شما آسیب شدیدی وارد شده است. یک اوراکل (انتقال‌دهنده پیام به بلاک چین) که مخصوص آب‌و‌هوا است، وقوع طوفان را تأیید و در بلاک چین خود ثبت می‌کند. سپس یک پلتفرم دیگر با کمک سنسورها و دستگاه‌های مختلف، میزان آسیب واردشده به خودروی شما را محاسبه و در بلاک چین خود ثبت می‌کند. هر دو بلاک چین با ارسال تراکنشی به بلاک چین شرکت بیمه شما، شرایط را گزارش می‌کنند و بلاک چین بیمه، بر اساس قرارداد هوشمند خود، معادل خسارت را به حساب شما انتقال می‌دهد. تمام این فرایند کاملاً هوشمند و بدون نیاز به واسطه‌ها و بازرسان انجام می‌شود. ارتباط میان این بلاک چین‌ها، نیازمند وجود شبکه پولکادات است.

ارز دیجیتال شبکه پولکادات، «دات (DOT)» نام دارد که کاربرد اصلی آن پرداخت هزینه‌های شبکه و همچنین تصمیم‌گیری برای آینده شبکه است. در حقیقت، هر فرد با داشتن دات می‌تواند یک حق رأی را برای آینده این شبکه به دست بیاورد. مانند بیت کوین، اتر و سایر ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاری روی ارز دات، در حقیقت سرمایه‌گذاری روی آینده شبکه است و قیمت این ارز دیجیتال هم با عرضه و تقاضا و امیدواری‌ها نسبت به آینده شبکه پولکادات بالا و پایین خواهد شد. در زمان نگارش این مقاله، دات از نظر ارزش بازار در میان ده ارز برتر بازار حضور دارد.

با اینکه دات ارز دیجیتال اصلی شبکه پولکادات است، هر‌کس که بخواهد می‌تواند روی این شبکه برای خود یک بلاک چین و یک ارز دیجیتال کاملاً مجزا ایجاد کند و از مدل امنیت اشتراکی شبکه پولکادات بهره‌مند شود.

طبق گفته تیم توسعه‌دهنده پولکادات، این پروژه قصد دارد با گردآوری بهترین ویژگی‌ها از بلاک چین‌های چندمنظوره، راه را برای ظهور برنامه‌های غیرمتمرکز با کاربردهای واقعی هموار کرده و دسترسی به خدمات غیرمتمرکز را برای همه کاربران تسهیل کند.

برخلاف بیت کوین و صدها ارز دیجیتال دیگر، عرضه پولکادات مبتنی بر استخراج (ماینینگ) نیست و واحدهای آن با روش منحصربه‌فردی توزیع می‌شوند که بسیار شبیه اثبات سهام است.

مقاله حاضر با مطالعه کامل وایت پیپر (مقاله معرفی اصلی)، لایت پیپر (مقاله معرفی ساده) و دانشنامه تخصصی شبکه پولکادات گردآوری شده است. امیدواریم با مطالعه این مقاله، تمامی نکات لازم را درباره شبکه پولکادات و نحوه عملکرد آن، تاریخچه شکل‌گیری این پلتفرم، نقشه راه، تیم توسعه‌دهنده و همچنین ارز دیجیتال DOT بیاموزید.

پولکادات؛ کلیدی برای حل مشکلات بلاک چین

معلوم نیست که ما مصرف‌کننده فناوری هستیم، یا مصرف‌شونده آن! گویی اینترنت به حیاط‌خلوت غول‌های فناوری اطلاعات تبدیل شده و مصرف‌کنندگان، کمترین سهم را از آن دارند. ما هرروزه با فناوری‌هایی در تماس هستیم که تعداد انگشت‌شماری از شرکت‌های بزرگ آنها را عرضه می‌کنند؛ گوگل، آمازون، فیسبوک و دیگران؛ شرکت‌هایی که منافع آنها غالباً با منافع مصرف‌کنندگانشان در تضاد است. ما برای استفاده از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های این شرکت‌ها، ناچار به پذیرش شرایط و مقرراتی هستیم که اغلب آنها را نخوانده تأیید می‌کنیم. این قوانین و شرایط، به شرکت‌ها اجازه می‌دهند که کنترل داده‌هایی را که تولید می‌کنیم در اختیار بگیرند.

این داده‌ها در مقیاس کلان، تصویر واضحی از زندگی شخصی ما به ‌دست می‌دهند و از این جهت بسیار ارزشمند هستند. جالب اینجاست که ما این اطلاعات را به رایگان در اختیار شرکت‌ها می‌گذاریم چون چاره دیگری نداریم. تنها انتخاب ممکن در این جهان متمرکز، اعتماد است؛ اعتماد به اینکه اطلاعات ما گم نمی‌شوند، دزدیده نمی‌شوند و مورد سوءاستفاده قرار نمی‌گیرند.

همه این‌ها در حالی است که پیشرفت‌های اخیر در حوزه فناوری‌های منبع‌باز و غیرمتمرکز مانند بلاک چین و ارزهای دیجیتال، به ما نشان داده است که می‌توانیم سیستم‌هایی بسازیم که حاکمیت شخصی بر دارایی‌ها را نسبت به حاکمیت متمرکز در اولویت قرار دهند. به‌گونه‌ای که با استفاده از این سیستم‌های جدید، دیگر نیازی به اعتماد به اشخاص و سازمان‌های واسطه نخواهیم داشت. اما این فناوری هنوز در ابتدای راه خود است و چالش‌های بسیاری برای پذیرش عمومی آن وجود دارد.

اگر بلاک چین بیت کوین و انشعاب‌‌های آن (نظیر بیت کوین کش ، لایت کوین و بیت کوین اس وی) را نسل اول بلاک چین و بلاک چین‌های ارائه‌دهنده قرارداد هوشمند نظیر اتریوم را نسل دوم بلاک چین تصور کنیم، آنگاه پولکادات در کنار پروژه‌‍‌هایی همچون کازمز (Cosmos) و کاردانو، پیشتازان نسل سوم بلاک چین‌ به شمار می‌آیند.

هدف بلاک چین‌‎های نسل یک در ذخیره و انتقال امن ارزش، به‌صورت غیرمتمرکز و همتابه‌همتا خلاصه می‌شود. پس از آن بلاک چین‌های نسل دوم با هدف رفع مشکلات دنیای واقعی (همچون امور مالی  غیرمتمرکز، اینترنت اشیا، رهگیری کالاها، مدیریت اسناد و مدارک، مدیریت سامانه‌های حمل ونقل، مدیریت هویت‌های دیجیتال، ثبت مالکیت مادی و معنوی، ذخیره‌سازی غیرمتمرکز و پردازش ابری غیرمتمرکز) پا به عرصه گذاشتند. با این حال محدودیت‌‎های موجود در طراحی این سیستم‌ها مانع از مقبولیت گسترده آنها در میان کاربران شده است. هدف پولکادات رفع محدودیت‌ها و چالش‌های فعلی بلاک چین است.

حقیقت این است که هیچ بلاک چینی به‌تنهایی نمی‌تواند همه اهداف و کاربردها را به‌شیوه صحیح و امن محقق کند. برای مثال، آینده بلاک چین اتریوم ۲.۰ را تصور کنید. فرض را بر آن می‌گیریم که در آینده این پلتفرم میزبان میلیاردها قرارداد هوشمند خواهد بود که هرکدام برای اپلیکیشنی با کاربرد مجزا طراحی شده‌اند. کاملاً واضح است که حتی با افزایش سرعت تراکنش‌ها (طبق برنامه‌ریزی اتریوم ۲.۰) نیز این پلتفرم در مقابل حجم چشمگیر اطلاعات و تراکنش‌های دنیای غیرمتمرکز آینده پاسخگو نخواهد بود. حالا می‌توانیم هدف از ایجاد شبکه پولکادات را بهتر درک کنیم؛ پروژه‌ای که تلاش می‌کند تا همه بلاک چین‌های مختلف را زیر یک سقف گردآورده و بهترین پلتفرم را برای پروژه‌های غیرمتمرکز مهیا کند.

هدف نهایی پولکادات تبدیل‌شدن به اینترنتِ بلاک چین‌ها است؛ بلاک چین‌هایی که می‌خواهند به‌طور یکپارچه با یکدیگر ارتباط داشته باشند.

پولکادات امکان ارسال هر نوع داده‌ای را میان هر نوع بلاک چینی فراهم ساخته است، با این امید که استفاده‌های گوناگون از بلاک چین را در دنیای واقعی ممکن سازد.